«خوشا آنان که الله یارشان بی به حمد و قل هو الله کارشان بی»
معنی: خوش به حال کسانی که خداوند یارشان بود و کار آن ها ذکر خداوند و مناجات با او بود.
واژه: خوشا: خوش به حالشان باشد. بی: باشد
تعداد جمله: 3 جمله (2 فعل مخفف شده و 1 صوت) خوشا (خوش به حال آنها باشد) آنان که الله یارشان بود،به حمد و قل هو الله کارشان بود.
آرایه: تلمیح به سوره ی حمد و قل هو الله . . .
ترکیب اضافی: کارشان
نهاد: الله، کارشان
« خوشا آنان که دایم در نمازند بهشت جاودان بازارشان بی »
معنی: خوش به حال کسانی که همیشه در حال نماز هستند، کسانی که بهشت جاودان بازار آنهاست.
تعداد جمله: 3 جمله (2 فعل مخفف شده و یک صوت) خوشا (خوش به حال آنها باشد) آنان که دائم در نماز هستند و بهشت جاودان بازارشان بود.
نهاد: آنان، بهشت
ترکیب وصفی: بهشت جاودان ترکیب اضافی: بازارشان
شاعر: بابا طاهر قالب: دوبیتی
« خداوندا به فریاد دلم رس کس بی کس تویی من مانده بی کس »
معنی: پروردگارا به فریاد دل من برس، زیرا تو یار کسانی هستی که یاوری ندارند و من تنها مانده ام.
تعداد جمله: 4 جمله (1 منادا، 2 فعل و 1 فعل مخفف شده) خداوندا (منادا) به فریاد دلم برس. کس بی کس تو هستی، من بی کس مانده ام.
ترکیب وصفی: کس بی کس
نهاد: تو (مصراع اول) . تو/ من (مصراع دوم)
« همه گویند طاهر کس نداره خدا یار منه چه حاجت کس »
معنی: همه می گویند: طاهر(شاعر) تنهاست و یاری ندارد و من هم می گویم: خدا یار من است و من به کسی نیاز ندارم.
تعداد جمله: 4 جمله (2 فعل، 1 فعل مخفف و 1 فعل حذف شده) همه گویند طاهر کس نداره، خدا یار من (است) چه حاجت کس (است)
نهاد: همه/ طاهر (مصراع اول) . خدا (مصراع دوم)
مفعول: کس/ چه حاجت
شاعر: بابا طاهر قالب: دوبیتی
« ای نام تو روییده به گلدان لبم در مرحمت تو غوطه ور روز و شبم »
معنی: ای خدایی که نام تو همیشه بر لبان من است و من در دریای لطف و مهربانی تو همیشه شناور هستم.
واژه: مرحمت: لطف و مهربانی غوطه ور: شناور
تعداد جمله: 3 جمله (1 منادای محذوف، 1 فعل و 1 فعل مخفف) ای (خدایی که) نام تو به گلدان لبم روییده است، در مرحمت تو روز و ب غوطه ور هستم.
آرایه: 2 تشبیه 1. تشبیه لب به گلدان 2. تشبیه لطف و مهربانی خداوند به دریا تضاد: روز و شب
ترکیب اضافی: گلدان لب/ لبم/ شبم
فعل ماضی: روییده (روییده است) نهاد: نام تو
« در خاک طلب، بذر دعا کاشته ام باران اجابت تو را می طلبم »
معنی: دعا را مانند دانه ای در خاک طلب تو کاشته ام و به امید بارش باران اجابت تو هستم.
واژه: طلب: خواستن، خواهش اجابت: جواب دادن، پاسخ دادن
تعداد جمله: 2 جمله (2 فعل) در خاک طلب بذر دعا کاشته ام و باران اجابت تو را می طلبم.
آرایه: 3 تشبیه: تشبیه طلب به خاک، دعا به بذر و اجابت به باران تناسب: بین کلمه های خاک، بذر و باران
مفعول: بذر دعا، باران اجابت تو
نهاد: در هر دو مصراع “من ” محذوف است.
ترکیب اضافی: خاک طلب/ بذر دعا/ باران اجابت/ اجابت تو/ نام تو
شاعر: سید حسن حسینی قالب شعر: رباعی
« اگر آن سبز قامت رو نماید در باغ خدا را می گشاید »
معنی: اگر آن کسی که قامت سبزی دارد (امام زمان عج . . .) به سوی ما بیاید، در باغ خداوند (بهشت) را به روی ما باز می کند.
واژه: قامت: قد و بالا رو نماید: چهره نشان دهد.
فعل ها: نماید (مضارع). می گشاید (مضارع)
نهاد: سبز قامت
مفعول: رو (مصراع اول) در (مصراع دوم)
تعداد جمله: 2 جمله (2 فعل) اگر آن سبز قامت رو نماید، در باغ خدا را می گشاید.
آرایه: تلمیح به ظهور امام زمان (عج الله)
ترکیب اضافی: در باغ/ باغ خدا
« تنم را فرش کردم تا بتازد دلم را نذر کردم تا بیاید »
معنی: تن خودم را مانند فرشی پهن کردم تا تاخت و تاز کند و حتی دلم را نذرش کردم تا بیاید.
واژه: نذر: شرط و پیمان، آنچه شخص بر خود واجب گرداند که در راه خدا بدهد یا به جا بیاورد.
تعداد جمله: 4 جمله (4 فعل) تنم را فرش کردم تا بتازد، دلم را نذر کردم تا بیاید.
آرایه: فرش کردن تن و نذر کردن دل کنایه از آماده و مهیا شدن است. تشبیه: تن به فرش
ترکیب اضافی: تنم/ دلم
فعل: کردم (ماضی). بتازد (مضارع). کردم (ماضی). بیاید (مضارع)
مفعول: تنم (مصراع اول) دلم (مصراع دوم)
شاعر: مصطفی علی پور قالب شعر: دو بیتی
بیشتر بدانیم . . .
راه تشخیص رباعی و دوبیتی: رباعی یعنی شعری که از چهار مصراع درست شده باشد و دوبیتی یعنی شعری که از دو بیت تشکیل شده است وهر دو نوع شعر از لحاظ قافیه و نحوه ی قرار گرفتن آن یکسان هست و از لحاظ ظاهر هیچ فرقی ندارند و تنها فرقی که وجود دارد یکی وزن هست که رباعی وزن خاصی دارد یعنی بر وزن ( لا حول ولا قوه الا بالله ) و از نظر وزن عروضی ( مفعولُ مفاعلن مفاعیلن فع) یا با ختلاف جزئی در وزن .
اسم صوت: اسم صوت اسم مرکبی است که از صداهای طبیعی گرفته شده است . و بیان کننده صدای خاص انسان یا حیوان و یا به هم خوردن اشیا و . . . است .
مانند : قاه قاه ، قار قار ، کیش کیش ، میو میو ، بع بع ، واق واق ، جیک جیک ، تیک تاک ، شالاپ شولوپ ، ترق و توروق .
منبع : http://6dabestani.mihanblog.com/
