دانش های زبانی و ادبی کلاس ششم برای تیزهوشان

درس اول:
الف) انواع جمله از نظر محتوا: خبری ، پرسشی ، امری ، عاطفی
ب) برای زیبا و آهنگین شدن شعر ، معمولاً جای اجزای جمله تغییر می کند.

درس دوم:
معرفی کلمات هم خانواده

درس سوم:
الف) اشکال مختلف زبان که عبارتند از: آوا و صدا ، خط ، اشاره
یادگیری خط مشکل تر است به علت نیاز به استفاده از قواعد و قراردادها
ب) معرفی کلمات غیر ساده و طرز نوشتن آن ها. مانند : کتاب خانه ، کتابخانه

درس چهارم: معرفی مبالغه و کنایه
درس پنجم: معرفی آرایه ی تشبیه (تعریف تشبیه)

درس ششم: استفاده از پیشوندهای بی و نا مانند: بی نهایت و ناشناس
درس هفتم: استفاده از همی و تفاوت معنای به دست آمده در گذشته و امروز . مانند : همی طلب ، بطلب (انتخاب کن)

درس نهم: معرفی آرایه ی تشخیص و مناظره
درس دهم: برای پیدا کردن کتاب در کتابخانه می توان از سه طریق اقدام کرد:
1. فهرست عناوین
2. فهرست پدید آوردندگان
3. فهرست موضوعی
درس یازدهم: معرفی مثنوی یکی از قالب های شعری
در بنویسیم ، به نکات زیر اشاره شده:
1. هنگام نوشتن باید به نکات زیر توجه کنیم:

• هنگام نوشتن باید به نکات زیر توجه کنیم:

1. از کاربرد کلمه های شکسته و گفتاری پرهیز کنیم.
2. از تکرار بپرهیزیم.
3. ساده و خوانا بنویسیم.

• معرفی کلمات مترادف (صبح ، بامداد ، پگاه)

•  هر نوشته از چند جمله ی به هم پیوسته درست شده است در هنگام نوشتن باید به ساده نویسی و کوتاهی جمله توجه کنیم.

•  بهره گیری از حس های پنجگانه برای خوب نوشتن.
• گزارش نویسی
• شرح حال نویسی
• خاطره نویسی
• خلاصه نویسی
• مقایسه یکی از راه های پرورش ذهن و تقویت توانایی نوشتن، به کارگیری مقایسه است  . مقایسه ، بیان تفاوت ها و شباهت ها ی میان دو یا چند چیز است.
• روزنامه  دیواری

درس دوازدهم: به این عبارات توجه کنید.
– ای وطن !         – خدایا !        – یارب !
برای خطاب کردن  مخاطب قرار دادن کسی از نشانه های ندا « ای ، یا ، ا» استفاده می کنیم.

کلمه ای که هر یک از این نشانه ها را داشته باشد ، منادا نامیده می شود.
درس سیزدهم: (آزاد)
درس چهارم:
توجه به ننشانه های نگارشی ، به خواندن بهتر و درک معنی و مفهوم متن ، کمک می کند.
منظور از نشانه های نگارشی به کاربردن علامت ها و نشانه هایی است که خواندن و در نتیجه ، فهم مطالب را آسان می کند . چند نمونه از نشانه های پر کاربرد عبارتند از:

• نقطه (.) علامت توقف یا ایستادن در خواندن را نشان می دهد و در پایان جمله می آید.
• ویرگول یا درنگ نما (،) نشانه ای است که میان عبارت ها یا جمله ها و برای جدا کردن کلمه یا عبارت توضیحی یا برای جدا کردن اسم های اشخاص و … به کار می رود.
• دو نقطه (:) پیش از نقل قول هنگام توضیح دادن ، شمردن اجزای یک چیز و هنگام معنی کردن کلمه به کار می رود.
• علامت سوال (؟) در پایان جمله های پرسشی یا برای نشان دادن شک و تردید یا ریشخند و … به کار می رود.
• نشانه ی بیان عاطفه یا تعجب (!): در پایان جملات تعجبی و جمله هایی که یکی از حالات عاطفی مثل آفرین ، تاکید ، افسوس ، آرزو ، دعا ، ندا و … به کار می رود.

درس پانزدهم:
الف) کلمه ی «آوخ» را که در درس خواندیم یک واژ] است ، اما معنای یک جمله ی کامل را بیان می کند.
گاهی برای حالت هایی مانند آرزو ، اندوه و شادی از کلمه هایی مانند : ای کاش ، افسوس ، آفرین و … استفاده می کنیم. این کلمات را شبه جمله می گویند. این کلمات در ظاهر ، مانند یک جمله نیستند ولی معنای یک جمله کامل را بیان می کنند.
به همین سبب ، شبه جمله هستند.
ب) به کلمه های زیر توجه کنید:
پار … پارسال                     دی …. دیروز                مه ….. ماه          دوش …. دیشب
گاهی شاعران از کلمات کوتاه شده مانند: « پار ، دی ، مه ، گه ، شه » استفاده می کنند ، لازم است هنگام بیان معنی ، به این کلمات توجه داشته باشیم.
درس شانزدهم : هر داستان از قسمت های (عناصر) مختلف تشکیل می شود که در اینجا با برخی از
آن ها آشنا می شویم.
موضوع داستان : فکر اولیه ای که به ذهن نویسنده می رسد و کل فضای داستان را در بر می گیرد . موضوع داستان است .
در شعر میوه ی هنر ، داستان «ثمر بخشی و مفید بودن » است.
شخصیت پردازی : افراد حاضر در داستان را شخصیت می گویند. مثلاً در درس « میوه هنر » می توان به سپیدار ، تبر ، شعله و هیزم شکن اشاره کرد.
زاویه ی دید: شیوه ای که نویسنده برای بیان داستان انتخاب می کند و از زبان  او سخن می گوید: زاویه ی دید داستان ، مشخص می کند که داستان از دید چه کسی بازگو شده است.
درس هفدهم:
به کلمه های زیر دقت کنید:
(زشت ، نیکو )
(راستگو، دروغ زن)
خوی نیک ، خوی بد)
این کلمات مخالف یکدیگر هستند.
آوردن دو کلمه با معنی متضاد که موجب زیبایی و لطافت سخن می گردد. تضاد باعث تلاش ذهنی می شود. مانند:
الف) گدای نیک انجام به از پادشاه بد فرجام (سعدی). کلمات نیک انجام و بد فرجام ، مخالف یکدیگرند.
به جمله های زیر توجه کنید:
برادران را وصیت کرد.
وصیت کنم شما را
در گذشته ، گاهی در جملات از حرف اضافه ی (را) به جای (به) استفاده شده است.

با سپاس ویژه  از :http://www.6in6.loxblog.com